Milli Eğitim Uçağı HÜRKUŞ Teslimata Gün Sayıyor: İşte Gelişim Süreci ve Yeni Neslin Yetenekleri!

Türkiye’nin havacılık ve uzay sanayisi devi Türk Havacılık ve Uzay Sanayii (TUSAŞ), ülkenin ilk özgün temel eğitim uçağı olan HÜRKUŞ projesinde önemli bir dönüm noktasına ulaştı. Yıllar süren geliştirme, test ve iyileştirme çalışmalarının ardından, Türk Hava Kuvvetleri’nin ihtiyaçlarına göre şekillenen Yeni Nesil HÜRKUŞ, seri üretim bandından inerek teslimata hazırlanıyor. Geçtiğimiz Aralık ayında ilk uçuşunu başarıyla gerçekleştiren Yeni Nesil HÜRKUŞ, projenin köklü geçmişini, kat ettiği teknolojik evrimi ve artan milli yetenekleri gözler önüne seriyor.

HÜRKUŞ’un hikayesi, 2000’li yılların başında Türkiye’nin kendi eğitim uçağını üretme vizyonuyla başladı. Bu vizyon, 15 Mart 2006’da TUSAŞ ile Savunma Sanayisi Başkanlığı (o zamanki adıyla Müsteşarlığı) arasında imzalanan “Temel Başlangıç ve Temel Eğitim Uçağı Geliştirme Programı Sözleşmesi” ile somutlaştı. Projeye, Türk havacılık tarihinin öncü ismi Vecihi Hürkuş’un anısına HÜRKUŞ adı verildi.

İlk prototip olan HÜRKUŞ-A, konsept doğrulama amacıyla geliştirildi ve 29 Ağustos 2013 tarihinde gökyüzüyle ilk kez buluşarak tarihi bir ana imza attı. Bu başarının ardından, Türk Hava Kuvvetleri’nin 15 adetlik temel eğitim uçağı ihtiyacını karşılamak üzere HÜRKUŞ-B konfigürasyonunun geliştirilmesi için 26 Aralık 2013’te yeni bir sözleşme imzalandı. HÜRKUŞ-B, askeri eğitim gereksinimlerine uygun aviyonik sistemler ve kokpit düzenlemeleriyle donatıldı. HÜRKUŞ projesi, 11 Temmuz 2016’da Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü (SHGM) ve Avrupa Havacılık Emniyeti Ajansı (EASA) tarafından verilen Tip Sertifikası ile uluslararası alanda da tanınan bir başarıya ulaştı ve bu sertifikayı alan ilk Türk uçağı oldu.

Yeni Nesil HÜRKUŞ: Teknik Mükemmellik ve Artan Yerlilik

Türk Hava Kuvvetleri’nin değişen ve gelişen ihtiyaçları ile TUSAŞ’ın proje sürecinde kazandığı derinlemesine tecrübe, HÜRKUŞ-B’nin de ötesinde, daha yetenekli bir platformun geliştirilmesini tetikledi. 30 Aralık 2024’te ilk uçuşunu yapan Yeni Nesil HÜRKUŞ, bu evrimin en son halkasıdır. Bu yeni versiyonda öne çıkan teknik iyileştirmeler şunlardır:

1. Optimize Edilmiş Performans: Uçağın ağırlığı azaltıldı ve aerodinamik sürüklemesi düşürüldü. Bu sayede yakıt verimliliği artırılırken, uçağın yuvarlanma hızı (roll rate) ve maksimum G performansı gibi kritik manevra kabiliyetleri önemli ölçüde iyileştirildi. Bu özellikler, yeni HÜRKUŞ’u sınıfının “en çevik” uçaklarından biri yapıyor.
2. Artırılmış Yerlilik Oranı: Projenin en stratejik kazanımlarından biri yerlilik oranındaki büyük artıştır. HÜRKUŞ-B’de dışarıdan tedarik edilen kanopi, soğutma sistemi, flap eyleyici sistemi, yangın battaniyeleri, seal (sızdırmazlık elemanları) ve hidrolik/yakıt hortumları gibi kritik alt sistemler, TUSAŞ ve yerli alt yükleniciler tarafından milli olarak geliştirildi ve üretildi. Ayrıca, elektromekanik, hidrolik ve aviyonik komponentlerin yerlileştirme çalışmaları da hızla devam etmektedir. Bu, tedarik zinciri güvenliği ve milli teknoloji ekosisteminin gelişimi açısından büyük önem taşımaktadır.
3. Modern Aviyonikler ve Kokpit: Yeni nesil cam kokpit, pilotlara modern savaş uçaklarına benzer bir arayüz sunuyor. Grafiksel Çok İşlevli Ekranlar (GMFD), Görev Bilgisayarı (MC), HOTAS kontrolleri, Baş Üstü Gösterge (HUD), gelişmiş navigasyon (INS&GPS, VOR/ILS, TACAN) ve güvenlik sistemleri (TCAS-I & TAWS) entegre edilmiştir. Yüksek görüş açısı sunan kokpit tasarımı ve kullanıcı dostu arayüz, eğitim etkinliğini artırmaktadır.
4. Geliştirilmiş Tasarım ve Bakım: Yeni gövde (fairing) yapıları, kanat uçlarına entegre edilen ışıklandırma, optimize edilmiş sırt kanatçığı (dorsal fin) ve kanat ucu (wingtip) tasarımları gibi aerodinamik ve estetik iyileştirmeler yapıldı. Ayrıca, sistem yerleşimleri optimize edilerek bakım iş gücü hafifletildi.

Yeni Nesil HÜRKUŞ Teslimat Takvimi: Göklerdeki Yerini Almaya Hazır

HÜRKUŞ projesi kapsamında bugüne kadar 1500’e yakın sorti ve 3200 saatin üzerinde uçuş gerçekleştirilerek uçağın olgunluğu ve güvenilirliği kanıtlandı. Savunma Sanayisi Başkanlığı ile imzalanan sözleşmeler kapsamında, Türk Hava Kuvvetleri’ne toplam 55 adet HÜRKUŞ teslim edilecek. İlk fazda üretilen 15 adet Yeni Nesil HÜRKUŞ’un teslimatlarının 2025 yılı içerisinde başlaması ve tamamlanması planlanıyor. Geriye kalan 40 adet uçağın teslimatının ise 2027 yılına kadar tamamlanması hedefleniyor.

Yeni Nesil HÜRKUŞ’un envantere girmesiyle birlikte Türk Hava Kuvvetleri, pilot eğitim süreçlerini tamamen milli ve modern bir platformla gerçekleştirecek, bu da hem eğitim kalitesini artıracak hem de operasyonel maliyetleri düşürecek. HÜRKUŞ, Türkiye’nin havacılık sanayisindeki yeteneklerinin ve milli teknoloji hamlesinin parlayan bir yıldızı olarak göklerdeki yerini almaya hazırlanıyor.

Anahtar kelimeler: HÜRKUŞ, TUSAŞ, temel eğitim uçağı, HÜRKUŞ-A, HÜRKUŞ-B, yeni nesil HÜRKUŞ, yerli uçak, milli uçak, Türk Hava Kuvvetleri, teslimat, uçak projesi, savunma sanayii, yerlilik oranı, aviyonik, uçak modernizasyonu, TAI, pilot eğitimi, uçak geliştirme

Sonrası Milli Eğitim Uçağı HÜRKUŞ Teslimata Gün Sayıyor: İşte Gelişim Süreci ve Yeni Neslin Yetenekleri! yüzde 100 yerli ilk ortaya çıktı.