Türkiye’nin Uzaydaki Milli Gözü GÖKTÜRK-Y Projesi’nde Kritik Test Aşaması Başladı: İşte Türkiye’nin Yüksek Çözünürlüklü Yeni Keşif Uydusunun Detayları

Türkiye’nin havacılık ve uzay sanayisi alanındaki bağımsızlık hedeflerinin en stratejik unsurlarından biri olan GÖKTÜRK-Y Yenileme Keşif Gözetleme Uydu Sistemi Geliştirme Projesi, Türk Silahlı Kuvvetlerinin yüksek çözünürlüklü uydu gözlem ihtiyacını yerli ve milli imkanlarla karşılamak üzere hızla ilerliyor.

TUSAŞ’ın Ankara’da bulunan Uzay Sistemleri Entegrasyon ve Test (USET) Merkezi’nde yürütülen yoğun çalışmalar, projenin somut aşamalara ulaştığını gösteriyor. GÖKTÜRK-1 uydusunun görev ömrünün tamamlanmasının ardından bayrağı devralacak olan GÖKTÜRK-Y, Türkiye’nin uzaydaki stratejik gözlem yeteneğini daha da ileriye taşıyacak.

Projedeki son durum, 26 Ocak 2025 tarihinde Savunma Sanayii Başkanı Prof. Dr. Haluk Görgün’ün TUSAŞ tesislerine yaptığı ziyaretle yerinde incelendi. USET Merkezi’nde yapılan incelemeler, projenin geldiği aşama ve önemi hakkında bilgi verdi. Başkan Görgün, GÖKTÜRK-Y’nin Türkiye’nin uzay teknoloji yol haritasında kritik bir mihenk taşı olacağını vurguladı.

Kapsamlı Bir Sistem Yaklaşımı: Uydudan Yer İstasyonlarına Tam Kontrol

GÖKTÜRK-Y projesi, yalnızca yörüngede görev yapacak bir uydudan ibaret değildir; entegre bir sistem yaklaşımıyla geliştiriliyor. Proje kapsamında, yüksek performanslı uydu platformunun yanı sıra, uydudan gelen verilerin alınacağı sabit ve taşınabilir yer istasyonları, uydunun fırlatma sonrası yörüngeye yerleştirilmesi ve operasyonel hale getirilmesi süreçleri, entegre lojistik destek hizmetleri ve sistemin etkin çalışması için gerekli diğer tüm bileşenler milli imkanlarla sağlanacak. Bu bütüncül yaklaşım, Türkiye’ye uydu sistemleri üzerinde tam operasyonel ve teknolojik hakimiyet kazandıracak.

Yerli Mühendislik Harikası: Milli Elektro-Optik Kamera

GÖKTÜRK-Y’nin en kritik ve gurur verici unsurlarından biri, uydunun yüksek çözünürlüklü görüntüleme kabiliyetini sağlayan elektro-optik kameranın milli imkanlarla geliştiriliyor olması. Bu kamera, uydunun ‘gözü’ olarak görev yapacak ve elde edilecek görüntülerle hem askeri istihbarat ve keşif ihtiyaçları karşılanacak hem de sivil uygulamalar için değerli veriler sağlanacak. Milli kamera geliştirme yeteneği, Türkiye’nin uzay tabanlı gözlem sistemlerindeki dışa bağımlılığını sıfırlama yolunda atılmış dev bir adım.

GÖKTÜRK-Y’nin Teknik Özellikleri: Yüksek Çözünürlük, Küresel Erişim

GÖKTÜRK-Y Yenileme Keşif Gözetleme Uydusu, teknik kabiliyetleriyle Türkiye’nin uzaydaki gözlem gücünü önemli ölçüde artıracak şekilde tasarlanıyor. TUSAŞ tarafından paylaşılan bilgilere göre, GÖKTÜRK-Y, çok yüksek çözünürlüklü bir elektro-optik (Very High Resolution Electro-Optical) uydu sistemi olarak sınıflandırılıyor. Uydu, görevini yaklaşık ~700 km yükseklikteki Güneş Eş Zamanlı Yörünge’de (Sun Synchronous Orbit) icra edecek; bu yörünge tipi, uydunun her geçişinde hedef bölgeyi benzer güneş ışığı koşullarında görüntülemesini sağlar. Fırlatma sırasındaki tahmini kütlesi ~1000 kg civarında olacak olan GÖKTÜRK-Y, küresel kapsama yeteneğiyle dünyanın herhangi bir noktasını gözlemleyebilecek. Belirli bir bölge üzerinden tekrar geçiş süresi (Revisit Time) yaklaşık ~2,5 gün olarak hedefleniyor, bu da sık aralıklarla görüntü güncellemeleri alınabilmesini sağlayacak. Uydunun en dikkat çekici özelliklerinden biri ise 1 metreden daha iyi (sub-meter) bir Yer Örnekleme Mesafesi (Ground Sampling Distance – GSD) sunmasıdır; bu, yeryüzündeki nesnelerin oldukça detaylı bir şekilde ayırt edilebileceği anlamına geliyor. GÖKTÜRK-Y, görev ihtiyacına göre Nokta (Spot), Şerit (Strip), Geniş Alan (Wide Area) ve Stereo gibi farklı görüntüleme modlarında çalışabilecek kapasiteye sahip olacak. Ayrıca, 7 yıllık bir tasarım ömrü ile uzun süreli ve kesintisiz hizmet vermesi planlanıyor. Bu üstün teknik özellikler, tamamen milli imkanlarla geliştirilen elektro-optik kamerasıyla birleştiğinde, GÖKTÜRK-Y’nin Türkiye’ye stratejik düzeyde, hassas ve detaylı keşif ile gözetleme yeteneği kazandıracağını açıkça ortaya koyuyor.

USET Merkezi’nde Bilim Maratonu: Teknik Testler Tam Gaz Devam Ediyor

GÖKTÜRK-Y’nin uzayın zorlu koşullarına dayanıklılığını ve görevini kusursuz yerine getireceğini doğrulamak amacıyla USET Merkezi’nde titiz test süreçleri yürütülüyor. 2025 yılının Ocak ayı itibarıyla başlayan bu testler, projenin en can alıcı evrelerinden birini oluşturuyor. Yürütülen testler arasında şunlar yer alıyor:

• Isıl Vakum Testleri: Uydunun uzay boşluğundaki aşırı sıcaklık farklarına (-150°C ile +150°C arasında değişebilen) ve vakum ortamına karşı dayanımını ölçer.
• Kütle Özellik Ölçümleri: Uydunun ağırlık merkezi, eylemsizlik momentleri gibi fırlatma ve yörünge kontrolü için hayati önem taşıyan kütle özelliklerini hassas bir şekilde belirler.
• Akustik Testler: Uydunun fırlatma anında maruz kalacağı yoğun sese (ses basıncına) karşı yapısal dayanımını simüle eder.
• Sinüs Titreşim Testleri: Fırlatma sırasında roketin oluşturduğu titreşimlere karşı uydunun yapısal bütünlüğünü ve bileşenlerin dayanımını test eder.
• Statik Doğrulama Testleri: Uydunun kendi ağırlığı ve farklı yükler altındaki yapısal davranışını kontrol eder.

Bu testler için özel olarak üretilen GÖKTÜRK-Y Isıl Yapısal Yeterlilik Modeli (IYYM/TSQM) kullanılıyor. Bu model, gerçek uydunun yapısal ve termal özelliklerini yansıtacak şekilde tasarlanmıştır. Dergide paylaşılan bilgilere göre, bu modelin yaklaşık 2,5 metre çapında, 4,5 metre yüksekliğinde ve 1,3 ton ağırlığında olduğu belirtilmiştir. Model, 31 panel, 38 farklı tipte toplam 87 adet ekipman ile kablaj ve ısıl donanımlardan oluşmaktadır. Bu teknik veriler, GÖKTÜRK-Y’nin boyutları ve karmaşık yapısı hakkında somut bir fikir vermektedir.

Türkiye’nin Uzaydaki Gücünü Perçinleyecek

GÖKTÜRK-Y projesi tamamlandığında, Türkiye’nin yüksek çözünürlüklü uydu gözlem kabiliyeti önemli ölçüde artacak. Elde edilecek görüntüler, savunma, güvenlik, çevre izleme, şehircilik planlaması, doğal afet yönetimi ve haritalama gibi birçok alanda stratejik bilgi sağlayacak. Yüksek performansı, dayanıklılığı ve manevra yeteneğiyle GÖKTÜRK-Y, Türkiye’yi uzay tabanlı gözlem sistemleri alanında daha etkin bir konuma taşıyacak.

Projede çalışan Türk mühendis ve teknisyenlerinin bilgi birikimi ve özverisi sayesinde GÖKTÜRK-Y, Türkiye’nin uzaydaki bağımsızlığının ve teknolojik gelişiminin en somut nişanelerinden biri olacak. Bu milli uydu, “Gök Vatan” idealini uzayda gerçeğe dönüştürme yolunda atılmış dev bir adım olarak tarihe geçecektir.

Anahtar kelimeler: GÖKTÜRK-Y, TUSAŞ, yerli uydu, milli uydu, keşif uydusu, gözetleme uydusu, uydu projesi, Türkiye uzay, savunma sanayii, USET, uydu testleri, milli kamera, yüksek çözünürlüklü uydu, GÖKTÜRK-Y teknik veriler, Türk Havacılık ve Uzay Sanayii, GÖKTÜRK-1 yenileme, uydu teknolojileri, milli teknoloji

Sonrası Türkiye’nin Uzaydaki Milli Gözü GÖKTÜRK-Y Projesi’nde Kritik Test Aşaması Başladı: İşte Türkiye’nin Yüksek Çözünürlüklü Yeni Keşif Uydusunun Detayları yüzde 100 yerli ilk ortaya çıktı.